Hiệp Thông Với Đức Kitô: Thánh Hóa Trong Đời Sống Cộng Đoàn

"Lúc này hơn bao giờ hết tôi phải lập lại ước muốn nên thánh của tôi. tôi phải ước muốn bằng mọi giá. đây chính là bổn phận của tôi trước Chúa cũng như Hội Dòng"

Thánh Rafaela Maria

Như chúng ta đã thấy, những lời khuyên Phúc Âm là những điểm đặc trưng của người tuyên khấn dâng mình hoàn toàn cho Chúa. Nhưng người tu sĩ không chỉ khấn hứa âm thầm riêng tư, mà công khai tự hiến sống trong cộng đoàn của Hội Dòng. Tại sao cộng đoàn lại cần thiết vậy? Có thể thực hiện công việc tông đồ ngoài cộng đoàn không? Để trả lời thắc mắc này, chúng ta cùng nhau đi ngược dòng lịch sử để tìm đến nguồn gốc đời sống cộng đoàn.

Biết rằng cuộc đời nơi trần thế có hạn, Chúa Giêsu đã kêu mời các tông đồ tiếp tay Ngài trong sứ mệnh cứu chuộc. Là những người bình dân, nhưng các tông đồ đã ý thức nhiệm vụ mình. Đời sống hiệp thông trong tình huynh đệ đã củng cố các anh em trong lúc hoạn nạn. Ngay sau khi Chúa lên trời, họ đã tụ tập chung sống. Sách Tông Đồ Công Vụ thuật lại tình thương gắn bó của cộng đòan đầu tiên: “Tất cả các tín hữu hợp nhất với nhau, cùng chia sẻ những gì họ có. của cải, ruộng đất, họ đều bán đi và chia cho tất cả, mỗi người tùy theo nhu cầu của mình.” (TĐCV 2:44) Đồng tâm nhất trí trong việc thờ phượng cũng như hòa đồng cùng nhau, cộng đoàn tiên khởi đã được Chúa chúc phúc tăng thêm phần tử. Rất tiếc cộng đòan lý tưởng dần dần bị sa sút. Thêm vào đó khi bị bắt bớ, lòng nhiệt thành hiệp thông như bị phai nhòa và lãng quên. Trong bối cảnh này đã có những người muốn khơi lại tâm tình gắn bó cùng Chúa thuở ban đầu. Đây chính là lý do cho những tự nguyện dâng hiến sống cho Chúa của những vị ẩn tu trong sa mạc.

Chấp nhận đời sống “tu sĩ của hoang địa” là phương tiện duy nhất để được gần gũi Người.  Làm thế, người tận hiến coi như đã dứt bỏ tất cả để sống độc thân cho Chúa. Nhưng qua dòng thời gian, nhiều vị ẩn tu đã tìm kiếm những vị nổi tiếng thánh thiện để thụ huấn. Để tiện lợi gần gũi Thầy mình, họ đã cất những túp lều gần nhau. Đây là bước đầu của nhóm cộng đòan sơ khởi. Phía nữ tu, từ thế kỷ thứ ba, đã có những nhóm trinh nữ chung sống. Có lẽ để tránh nguy hiểm, chỉ có một số ít nữ ẩn sĩ sống hoàn toàn cách biệt như  Mary the Singer. Cũng có trường hợp người nữ ẩn sĩ phải giả dạng ăn mặc như nam ẩn sĩ. Ngoài mục đích của cả nhóm sống khó nghèo và độc thân, họ thường kết hợp với nhau trong cố gắng tìm thánh ý Chúa. Chung sống trong cùng lý tưởng, họ muốn tạo dựng một giáo hội giữa lòng giáo dân. Như thế cộng đồng tu sĩ như đại diện cộng đồng nhân loại, thực hành sứ mệnh yêu thương.

Nhóm hội dòng Pachomian thành lập vào thế kỷ thứ tư, được coi như nhóm cộng đoàn đầu tiên, sống chung dưới sự chỉ dẫn của vị linh hướng (Pachomian Congregation). Thánh Pachomius khi trở lại đã hứa đem mình phục vụ người khác. Nhưng với lòng nhiệt thành sống cho Chúa, Ngài đã sống ẩn dật trong bảy năm. Sau đó nhớ lại lời hứa giúp đỡ người khác, Ngài cộng tác cùng em mình để xây dựng từng nhóm nhà riêng, với ít phòng chung, hầu tiện lợi giúp đỡ anh em tu sĩ khác. Khu nhà này được gọi là “làng tu”. Trong khi chung sức cùng em mình, nhà ẩn tu Pachomius thấy bảy năm sống cách biệt đã làm Ngài khó chịu trước một lời chỉ trích nhẹ, dẫn chứng của sự thiếu sót của nếp sống riêng biệt, và sự quan trọng của tình tương thân tương ái.

Lối sống trong sự hiệp thông với Thiên Chúa, và với nhau thật đẹp đẽ và tiện lợi cho đức ái. Nhưng cuộc sống chung đụng không tránh khỏi khó khăn của sự khác biệt, hay sự sung khắc của những cách nhìn, và tiêu chuẩn sống trong các chọn lựa cụ thể hàng ngày. Vì vậy luật lệ của cộng đoàn hơi nghiêng về củng cố trật tự. Họ xưng hô anh em và thường dâng  Thánh Lễ chung với giáo dân bản xứ. Ngày Chúa Nhật họ dâng thánh lễ trong cộng đồng. Dần dần nhóm anh em tăng thêm. Để đảm bảo sự cách biệt cùng giáo dân, họ bắt đầu xây bức tường chung quanh khu cộng đồng, và từ đó, người giáo dân không được cùng cầu nguyện với các anh em nữa. Luật nghiêm nhặt đến nỗi sau này ngăn cấm cả những linh mục khác, hoặc những tu sĩ không thuộc vào nhóm được dự. Khi nhóm trở thành quá đông, nhóm được chia thành những nhóm nhỏ khác, dưới sự lãnh đạo của một bề trên, và những bề trên này lại thuộc quyền lãnh đạo của vị linh hướng chung. Đây chính là khởi đầu của hệ thống trung tâm tập quyền.

Về phía cộng đoàn nữ có nhóm của chị nhà ẩn sĩ Pachomius. Họ cũng theo cách tổ chức của phía nam.

Từ đó nhiều hình thức cộng đoàn được thành lập. Tựu trung có:

Cộng đòan như một phương thế của đời sống tận hiến:

Lối sống này chú tâm vào sự tận hiến phục vụ Chúa qua lời tuyên xưng sống theo Phúc Âm. Đời sống cộng đồng chia sẻ giúp đạt đến đích trên. Thuộc nhóm này có các nhóm dưới Thánh Basil,  nhóm Thánh Phanxicô, và nhóm các anh Tiểu Đệ và các chị Tiểu Muội. Thánh Basil với em là Gregory, cùng một nhóm học trò cũ kết hợp thành một cộng đồng sống bên bờ sông. Theo Thánh Basil họ không muốn dính líu chi với đời sống thế trần, nơi mà người ta không dành cho Chúa địa vị cao nhất thích hợp cho Đấng tạo Hóa. Nhưng họ cũng không muốn đi ngược lại bản tính bẩm sinh của con người là khuynh hướng xã hội ngoài xã hội của thế trần.

Em vàmẹ Thánh Basil cũng tụ tập nhóm nữ tu khác.

Kế đến cộng đòan được coi như trường đào tạo lối sống tận hiến.

Các đan viện của Thánh Biển Đức dẫn đầu lối sống này. Một đan sĩ trở thành một phần tử do Lề Luật và vì vị cha chung tức Đan viện trưởng. Ngài được coi như đại diện Chúa Giêsu và tất cả anh em hay chị em tụ tập chung quanh Ngài. Vì cùng chú tâm đến đời sống Lời Chúa, các anh chị em gắn bó cùng nhau. Như thế anh chị em hiệp thông trong vị đại diện và lời Chúa, trong cả khía cạnh thiêng liêng lẫn tự nhiên.

Kiểu cộng đoàn khác chú tâm đến đời sống hiệp thông như chủ chốt của lối sống tận hiến.

Thánh Augustin coi đời sống tận hiến như sự hiệp thông của những người cùng lý tưởng. Chính ơn phước khải hoàn của chúa sống lại liên kết tâm hồn họ trong sự chia sẻ tất cả. Lối sống này hơi tựa cộng đồng của thời sau Chúa Thánh Thần hiện xuống.

Cuối cùng có loại  cộng đoàn trong sứ mệnh truyền giáo. Tất cả những cộng đoàn sau thời dòng Đa Minh và dòng Đức Bàthương xót chú tâm đến sứ nhiệm truyền giáo. Các phần tử nam hay nữ hợp nhau chung sống vì một sứ nhiệm. Hầu hết những hội dòng tông đồ theo khuôn khổ này.

Xem thế,

chiều kích cộng đoàn là nét đặc thù của đời tu. Đời sống huynh đệ là chỗ tốt nhất để nhận định và đón nhận ý Chúa, để cùng nhau tiến bước một lòng một trí với nhau. Nhờ đức ái truyền thêm sinh khí… đời sống cộng đòan còn là môt dấu chỉ đặc biệt của mối dây liên kết các thành viên,…dù có khác chủng tộc, gốc gác, ngôn ngữ hay văn hóa. (ĐSTH số 92)

Tụ tập từ nhiều phương trời khác nhau nhưng các anh, chị em tu sĩ ý thức nhu cầu hiệp nhất trong đa dạng để cùng nhau tôi luyện, tập sống yêu thương, tha thứ, và tương trợ nhau. Chung sống chia sẻ tài năng phục vụ lẫn nhau và tha nhân, anh chị em tu sĩ bổ túc cho nhau, tạo nên kinh nghiệm phong phú tình liên đới. Nhưng khác biệt cá tính đòi hỏi nơi mỗi thành viên một cuộc chiến đấu liên lỉ để đi ngược lại những gì phản tình thương như  ích kỷ, tự ái, kiêu căng, biếng nhác, tham vọng… Cần phải tiêu diệt cái “tôi” để nhường chỗ cho chiều kích cộng đoàn. Tình huynh đệ cộng đoàn trong Chúa Kitô chỉ được đảm bảo và triển nở, khi mỗi phần tử biết lột xác trong chiều kích “Phục Sinh”, nghĩa là phải chết đi cho mình để sống lại với con người mới đầy niềm vui khải hoàn.

Chính mối tình này sẽ tràn qua bức tường tu viện, để tỏa lan tới những người trong môi trường hoạt động tông đồ. Dĩ nhiên có rất nhiều những công việc phục vụ bác ái rất hữu hiệu bởi những cá nhân riêng rẽ. Nhưng dù một tu sĩ không thành thạo trong lãnh vực phục vụ của mình, họ vẫn nêu lên sứ nhiệm chứng tá thương yêu anh chị em như chính mình.

Trong xã hội hiện đại nơi mà chủ nghĩa duy cá nhân được nêu cao, thiết tưởng vai trò chứng nhân sống hợp nhất rất quan trọng, phản ánh phần nào sự hiệp thông của Ba Ngôi Thiên Chúa.

Các bạn có thể tìm hiểu hoặc liên lạc thêm qua những trang mạng và số điện thoại dưới đây:

http://www.acjusa.org

http://www.congregacion-aci.org/

http://nutyttcg.blogspot.com/

nutyttcg@gmail.com

0966 771 913/0166 47 57 705