Được Gì?

Tôi xin mượn đoạn mở đầu của bài hát Một cõi đi về của Nhạc sĩ Trịnh Công Sơn để viết lên những dòng cảm xúc của mình về một kiếp người.

“Bao nhiêu năm rồi còn mãi ra đi,

Đi đâu loanh quanh cho đời mỏi mệt.”

      Mỗi người đều ý thức rõ ràng rằng ai cũng chỉ có một kiếp người để sống và cùng một mục đích để tìm kiếm. Nhưng không phải ai cũng có thể tìm gặp ý nghĩa cùng đích của cuộc đời. Vậy cùng đích cuộc đời là gì? Đó có phải là hạnh phúc thật! Bạn có thể hỏi tôi: Vậy hạnh phúc thật là gì? Tôi xin mượn câu chuyện ngắn này để thay câu trả lời.

Có một phú ông có rất nhiều tài sản. Một hôm, ông đột nhiên lâm trọng bệnh và vô phương cứu chữa. Ngày kia, một nhà tu hành từ phương xa đi ngang qua và nói với gia đình ông: "Nếu quý vị có thể tìm được một người vô cùng hạnh phúc, hãy lấy quần áo của họ đem đến cho cha quý vị mặc vào, thì ông sẽ khỏi bệnh".

Nghe những lời này, gia đình ông nhà giàu đi khắp bốn phương để tìm một người hạnh phúc. Tuy nhiên, sau khi tìm kiếm khắp mọi nơi, họ không thể tìm được một người thật sự hạnh phúc. Những người gọi là hạnh phúc mà họ tìm thấy thì không hoàn toàn hạnh phúc về tất cả mọi phương diện, cho nên không thể được xem là những người thật sự hạnh phúc. Gia đình này tiếp tục tìm kiếm cho đến lúc cuối cùng phải bỏ cuộc. Tuy nhiên, một người con trai của phú ông rất có hiếu. Không chịu nổi sự xa cách với cha mình, anh ta quyết tâm tìm mọi cách để cho cha mình hồi phục. Do đó, anh bỏ làng ra đi, đến những nơi xa, quyết chí tìm cho ra một người thật sự hạnh phúc.

Một hôm, người con trai của phú ông bị kiệt sức trong cuộc hành trình buồn tẻ. Khi màn đêm buông phủ, anh ta cố gắng tìm một chỗ nghỉ chân, và tình cờ thấy một động đá để anh có thể nghỉ qua đêm. Khi đến gần cửa động, anh nghe tiếng bên trong vọng ra nói rằng: "Ô! Ta thật là một người hạnh phúc! Hôm nay ta có được một ngày thật tuyệt diệu. Mỗi ngày ta đều sung sướng! Ðối với ta, tất cả mọi chuyện đều tốt đẹp. Ta thật vui sướng và hạnh phúc với tất cả mọi sự việc! Ta là người hạnh phúc nhất trần gian! Ta thật là một người hạnh phúc!" Những lời này cứ lập đi lập lại, cùng với tiếng cười sung sướng. Cuối cùng, giọng nói vọng lên: "Ô! Ta buồn ngủ rồi. Ta sẽ ngủ trong hạnh phúc. Dù có chết đi ngay bây giờ, ta vẫn vô cùng hạnh phúc!" 

Người con trai phú ông vui mừng nghe được những lời này và nghĩ: "Ta đã tìm được phương thuốc chữa khỏi bệnh tình của cha!" Anh liền chui vào hang, hy vọng sẽ tìm được người này và lột quần áo của ông ta. Nhưng khi vào trong, anh thấy người này hoàn toàn trần truồng! Ông ta không có đến mảnh vải trên người! Người con trai ông nhà giàu đứng chết trân, không biết phải làm sao!

Thấy gương mặt thất vọng và bực bội của anh, người đàn ông hạnh phúc hỏi: "Có chuyện gì vậy?" Và người con trai ông nhà giàu trả lời: "Tôi đã thất bại không tìm được cái tôi muốn tìm". Người đàn ông hạnh phúc bèn hỏi: "Anh tìm điều gì"? Người con trai trả lời: "Cha tôi lâm bệnh nặng và một người tu hành bảo chúng tôi rằng, nếu có thể tìm được một người thật sự hạnh phúc, chúng tôi cần phải lột y phục của họ để cha tôi mặc vào, rồi ông sẽ khỏi bệnh. Ðó là lý do tại sao tôi vào đây để lấy quần áo của ông. Tôi đâu ngờ rằng ông chẳng mặc gì cả!" Người đàn ông hạnh phúc trả lời: "ái dà! Nếu ta có mặc gì trên người, thì hiện giờ ta đâu có hạnh phúc như vậy!" 

Ðiều ông ta muốn nói, là nếu ông có chút tài sản gì, ông sẽ bị vướng bận và không được hạnh phúc như vậy. Chính vì ông không có gì cả, ông không bị chút áp lực, không phải lo mất điều gì, về việc đồ đạc của ông bị trộm cắp hay bị hủy hoại. Ông cũng không phải lo về việc phải làm gì, nếu ngày hôm sau ông không có một thứ nào đó. Bởi vì ông không có gì để so sánh với người khác, ông không cần phải lo về việc người khác có những thứ tốt hơn. Ông không cần phải lo về bất cứ vấn đề gì, như là người khác trộm cắp đồ đạc hay là đả thương ông. Ðó là lý do tại sao ông hạnh phúc như vậy.

Câu chuyện này rất liên quan đến sự tu hành. Không có nghĩa là chúng ta sẽ hạnh phúc nếu chúng ta không có tài sản; cũng không có nghĩa là chúng ta sẽ có sự lo lắng hay hạnh phúc nếu chúng ta có nhiều của cải. Chúng ta có hạnh phúc, hoặc không có hạnh phúc, không thể được đo lường bằng tài sản hay của cải. Tất cả đều tùy tâm chúng ta. Nếu có tài sản nhưng chúng ta không vướng mắc vào đó, và sử dụng chúng đúng chỗ, thì chúng ta có thể nói rằng mình không có tài sản và không bị ràng buộc vào đó. Giả sử chúng ta không có tài sản và không kiếm tiền được, nhưng rồi chúng ta chê nho chua bởi vì chúng ta không có nho để ăn, thì chúng ta không thật sự là người hạnh phúc.

Người đàn ông trong câu chuyện này thật sự là một người hạnh phúc. Chúng ta có thể thấy điều này từ cách nói chuyện của ông. Thật ra, hạnh phúc trong tâm không thể tìm được từ tài sản hay sự nghèo khó. Tuy nhiên, đối với hầu hết mọi người, quá nhiều tài sản có thể dễ dàng dẫn đến sự ràng buộc. Dù họ ghét bị ràng buộc, họ vẫn bị ràng buộc mà không biết. Họ phải chăm sóc tài sản, phát triển và quản lý chúng. Ngoài ra, họ còn lo rằng người khác có thể chiếm đoạt tài sản của họ, họ có thể bị kẻ khác ganh tỵ, hay con cái họ có thể hoang phí tài sản của họ; có rất nhiều hoàn cảnh khiến họ phải lo âu. Không phải là chúng ta tham lam.

Và tôi cũng đã tìm gặp được hạnh phúc thật ngay trong nhà hưu dưỡng của các chị em Nữ Tỳ Thánh Tâm Chúa Giêsu. Những con người đã một đời tận tụy trung thành với ơn gọi Nữ tỳ. Giờ đây, có chị phải ngồi một chỗ, có chị không còn minh mẫn nữa, cũng không ít chị tiếp tục chia sẻ những sinh hoạt nhỏ hằng ngày trong cộng đoàn với những nụ cười hạnh phúc và những cái ôm chầm ấm áp. Rồi tôi tự hỏi mình: Các chị được gì? Tám mươi, chín mươi hay gần một trăm năm cuộc đời sống cho ơn gọi Nữ Tỳ với biết bao thăng trầm. Điều gì làm các chị tiếp tục cho đi? Đó phải chăng là hạnh phúc thật? Đó đâu phải là chiếc áo dòng xinh đẹp. Đó đâu phải là danh hiệu Souer được nhiều người ngã mũ chào cung kính. Đó đâu phải là những chức vị trong xã hội cũng như trong Hội Dòng. Đó đâu phải là những bằng cấp thời thanh xuân đã vất vả có được. Đó đâu phải là …. Nhưng hiển nhiên, tất cả những điều này là phương tiện để đưa các chị tìm đến hạnh phúc thật.
Thật vậy, được gì? Nhìn vào cuộc sống hằng ngày với biết bao người cười hả hê vì trúng những vụ làm ăn lớn hay những may mắn bất ngờ, nhưng cũng không ít người phải trắng tay trong chốc lát. Như câu chuyện ông Job trong cựu ước, mới đó ông có tất cả mọi điều mà ai cũng hằng mơ ước, rồi trong chớp mắt ông chẳng còn gì. Vậy thử hỏi, cả một cuộc đời bon chen, tranh giành để được cái này cái kia, một con bão đến cuốn đi tất cả. Còn gì? Được gì? Khi nhắm mắt xuôi tay, có gì để mang theo? Tiền? Vàng? Nhà to cửa rộng? ...? Hay một nụ cười bình an, hạnh phúc?

Là một tu sĩ, tôi nhận ra rằng chiếc áo dòng không làm nên thầy tu, nhưng là các chị đã yêu bao nhiêu và dám cho đi bao nhiêu. Các chị tìm và đã gặp. Các chị được gì lúc này đây? Phải chăng là được tiếp tục tín trung sống trong nhà Chúa và là người Nữ Tỳ Thánh Tâm Chúa Giêsu.

Vậy là Được Tất Cả!

Tín trung đến cùng!