Lịch Sử Đời Sống Thánh Hiến - Phần I

"Tôi phải dâng hiến tất cả, để được tất cả hầu đạt tới sự thánh thiện cao siêu, cùng đích mà Chúa dành cho tôi."

Thánh Rafaela Maria

Để tìm hiểu hơn về đời sống thánh hiến, xin mời các bạn đọc cùng đi ngược dòng thời gian tìm về lịch sử của đời sống này.

Nếu tình yêu là mối liên hệ giữa hai người, thì đời sống thiêng liêng cũng là dây liên lạc giữa Chúa và con người. Sách Sáng Thế đã nhắc nhở đến nguồn cội thiêng liêng của con người. Con người đã được tạo dựng trong hình ảnh Chúa. Con người đã hấp thụ chính hơi thở của Chúa. Bản tính bẩm sinh này đã khiến con người luôn thao thức hướng thượng. Thánh Augustinô đã nói, “Trái tim con chỉ được bình an khi nó an nghỉ trong tình Chúa”. Lịch sử Chúa trực tiếp can thiệp vào đời sống nhân loại diễn ra cách linh động trong Cựu Ước, để rồi được cụ thể hóa trong hành động nhập thể của Chúa Giêsu trong Tân Ước.

Thủa xưa nếu không có cái “thao thức hướng thượng”, chắc gì tổ phụ Abraham đã nghe tiếng Chúa gọi. Nếu không nghe kêu thì cũng chẳng có đáp trả. Tổ phụ Abraham đã nghe tiếng gọi từ bỏ quê hương, họ hàng và gia đình thân phụ mà đi đến đất Chúa chỉ cho vì Chúa hứa: “Ta sẽ khiến ngươi nên một dân tộc phi thường, sẽ chúc phúc, sẽ cho danh ngươi hiển đạt, ngươi sẽ trở nên vị Thánh nhân…”(Sáng thế 12, 1-2). Thật là một đức tin mạnh mẽ! Không đâu Tổ phụ Abraham dám đưa vợ con và gia tộc theo một tiếng hứa suông. Nhưng có thế Ngài mới được làm cha của những người có đức tin.

Cuộc hành trình của nhóm dân được chọn đã nêu cao tình yêu vô điều kiện của Chúa. Qua những chuỗi bất trung của dân It-ra-en, Chúa vẫn không giảm bớt cường độ tình yêu. Chúa đã liên lạc qua các thánh tổ phụ, các vị bô lão, hay các tiên tri. Tới lúc đã định, Chúa Cha đã để chính Con mình nhập thể. Chúng ta không ai mà không rõ cuộc sống ngắn ngủi của Chúa Giêsu. Chấp nhận sứ mệnh cứu chuộc, Chúa đã âm thầm sửa soạn trong 30 năm, để rồi đương đầu cùng chống đối mạnh mẽ trong 3 năm. Cái chết trên thập giá như hồi chuông báo tử của niềm tin tưởng nơi các tông đồ. Bao nhiêu hy vọng đặt vào ông Giêsu Nazareth đã tiêu tan. Chính họ đã chứng kiến cái chết nhục nhã tội nhân đó.

Nhưng con mắt họ đã mở ra. Chúa đã sống lại. Chúa thật là con Thiên Chúa. Hình ảnh Chúa biến hình (hiển dung) đã trở lại cùng họ. Từ đó họ đã trở thành chứng tá nhiệt thành bất chấp tra tấn tù tội. Cộng đoàn 12 người bình dân dám bỏ mình cho danh ông Giêsu đã loan truyền cho nhiều tín hữu mới. Thánh Ste-pha-nô, vị tử đạo đầu tiên đã minh chứng điều đó. Máu thánh tử đạo đã nung nấu đức tin của Giáo Hội thời sơ khai. Ba thế kỷ đầu, khi không còn sự hiện diện của các môn đệ, lối sống tập thể chưa được tổ chức quy củ lắm. Mỗi khi họ nhóm họp trong nghi lễ phụng vụ, một người được chọn đứng ra chỉ đạo. Tất cả đều một lòng hòa hợp trong danh Chúa Giêsu. Nhưng khi cộng đoàn giáo hữu tăng, nhất là sau cuộc bách hại ở thế kỷ thứ tư, người ta bắt đầu sao lãng. Thậm chí có người gia nhập giáo hội rồi lại phát lờ.

Đứng trước tình cảnh sa sút này, một số tín hữu muốn gầy lại cái nồng nhiệt linh động lúc trước, nhất là trong thời kỳ bắt bớ. Họ đắn đo tìm giải đáp phục hồi tinh thần  hoán cải trong đời sống Giáo Hội. Họ muốn một lối sống như tử đạo mặc dù không có bách hại. Giải đáp nằm trong việc lìa thế trần, sống ẩn dật, chú tâm vào đời sống siêu nhiên, để có thể sống Tin Mừng trong tất cả tính thuần khiết của nó. Đây là bước khởi đầu của đời sống ẩn dật của những “tu sĩ của hoang địa”. Vì để bắt chước đời sống tử đạo, nhiều vị dằn vặt thể xác bằng cách đánh tội ghê gớm.

Theo thời gian, khoảng thế kỷ thứ tư nhiều vị tu sĩ tập trung, để cùng dâng kính những nghi lễ phụng vụ. Đời sống cộng đoàn bắt đầu bén rễ. Và các tu viện cũng bắt đầu mọc lên ở phương Đông, Xyria, Paletin, và nhất là ở Ai Cập. Bên phương Tây, các Đức Giám Mục đứng ra xây dựng các tu viện như John Cassian ở Marseilles, ĐGM Martin of Tours ở Liguge và Marmoutier, Pháp, Thánh Caesarius ở Lerins, và sau ở Arles, và ở Tây Ban Nha, Ý, v.v… Tại Bắc Phi, ĐGM Augustin ở Hippone cùng các linh mục của mình đã thành lập một kiểu cộng đoàn, sống nối kết tinh thần tu trì với sứ vụ tông đồ.

Một điều đáng để ý là đời sống nữ tu đã có mặt. Đa số những người nữ muốn dâng mình cho Chúa sống tại gia và giữ những thề hứa riêng. Cũng trong thế kỷ thứ tư này, một số tụ tập chung sống. Nhưng họ gặp trục trặc vì những va chạm cá tính. Để tránh hậu quả không tốt,  em gái Thánh Augustin nhờ Ngài thảo cho một số luật lệ. Bộ luật đầu tiên ra đời và sau đó giới nam tu sĩ cũng dùng các luật này với ít nhiều thay đổi.

Ở Ý Đại Lợi, năm 525, cũng trong chiều hướng muốn sống trọn vẹn cho Chúa mà thánh Biển Đức mới 20 tuổi đã lui về sống ẩn dật ở Subiaco, rồi sau đó ở núi Cassino, nơi ngài đã soạn ra những điều luật mà về sau trở thành “Hiến chương cho đời sống tu trì ở phương Tây”. Như thế tu viện trở nên như một gia đình trong đó vị bề trên là gia trưởng, tượng trưng hình ảnh nước Chúa ở trần gian. Đức vâng lời giúp các đan sĩ sống yêu thương một vị cha chung. Điều hòa là khẩu hiệu và cầu nguyện chung ( oral prayer) được đề cao. Chương trình hàng ngày được chia đều giữa công việc và cầu nguyện: 1/3 ngày để xướng Thánh vịnh, 1/3 ngày để suy gẫm và đọc sách, còn lại 1/3 dành cho việc trồng tỉa, chăn nuôi, hay chăm chú nghệ thuật. Chưa có việc tông đồ nhất định. Họ phục vụ nhu cầu những người lân cận.

Xuyên qua các biến đổi về mặt kinh tế, vào thế kỷ thứ 8 và 9, Tây Âu trải qua những khủng hoảng lớn. Những đan viện là nơi duy nhất có văn hóa. Dân chúng thường mù chữ, kể cả dòng tộc quý phái. Các đan viện trở thành những trung tâm văn minh, phồn thịnh, mầm giống của thành phố tự do. Các đan viện, qua những món quà lớn, hay những di tặng đã thu góp nhiều của cải. Với đất đai cần khai thác cảnh điền chủ và tá điền bắt đầu thành hình. Lao động càng tăng thêm lợi tức. Bộ mặt của đan viện bắt đầu đổi mới. Những nhà thờ đồ sộ với những trang hoàng cầu kỳ được xây cất. Nghi lễ trở nên rườm rà đòi hỏi nhiều thời giờ nơi các đan sĩ. Hơn nữa, họ phải chuyên lo việc hành chính hay trí thức. Họ không còn giờ để làm việc nữa. Để đáp ứng nhu cầu, dòng Xitô bắt đầu nhận trợ sĩ để đảm bảo công việc tay chân. Những phát triển đã nẩy sinh nhiều cám dỗ quyền lực và vật chất. Những người cầm quyền bắt đầu để ý đến sự giàu sang của các đan viện. Họ hoặc chiếm đoạt, hoặc đặt con mình làm viện trưởng.

Những trung tâm văn hóa dần dần trở thành những đại học nổi tiếng như Cambridge, Paris, Bolonia, Salamanca, Salerno, Oxford, Montpellier. Nhóm giáo sĩ với nhiều thành đạt trí thức, hãnh diện về tài năng của mình, và đòi hỏi quyền lợi tự nhiên sao lãng chiều hướng thiêng liêng. Trong tình cảnh này các con cái của Biển Đức đã phải nhiều lần cải tổ dòng mình: Cluny vào thế kỷ X; Citeaux-Clairveaux vào thế kỷ XI và XII. Thánh Bernardo cổ võ đời sống nghiệm ngặt hơn.

Chuyện đời tu còn cả chục thế kỷ nữa. Xin mời các bạn đón theo dõi lần tới.

Các bạn có thể tìm hiểu hoặc liên lạc thêm qua những trang mạng và số điện thoại dưới đây:

http://www.acjusa.org

http://www.congregacion-aci.org/

http://nutyttcg.blogspot.com/

nutyttcg@gmail.com

0966 771 913/0166 47 57 705